Mega-oesophagus



De slokdarm (oesophagus) is een lange spierige buis die van de achterkant van de mond (pharynx) naar de maag loopt. De opening van de slokdarm zit vlak naast de opening van de luchtpijp (trachea). Het doel van de slokdarm is het transporteren van ingeslikt voedsel en water naar de maag. Om dit correct te doen, heeft normaal de slokdarm een contraherende beweging (peristaltiek) achter het voedsel zitten, om het voedsel na het doorslikken binnen enkele seconden in de maag te krijgen. Na slikken is normaal de slokdarm leeg en komt overeen met een ingeklapte slang.

Mega-oesophagus is een symptoom waarbij de slokdarm slap en week is geworden en veel groter wordt dan normaal (vandaar de term mega-oesophagus). Dit ontstaat omdat de zwakke, weken slokdarm geen tonus heeft en niet normaal gas, voedsel en water naar de darm vervoerd. Gas, water en voedsel blijft achter in de slokdarm en rekt daardoor de slokdarm uit z’n normale vorm. Dit syndroom komt vaker voor bij honden dan bij katten en kan op elke leeftijd voorkomen.
Er zijn verschillende veroorzakers van dit syndroom, maar de gevolgen zijn vaak hetzelfde, ongeacht de veroorzaker. Huisdieren die dit hebben regurgiteren vaak voedsel en water op. Regurgiteren is niet hetzelfde als braken. Braken komt uit de maag en gaat gepaard met heftige buikspiercontracties. Regurgiteren komt direct uit de slokdarm en gaat niet gepaard met buikbewegingen. Bij regurgiteren ligt er “plots” eten voor uw huisdier. Regurgiteren gerelateerd aan mega-oesophagus kan direct na het eten ontstaan of enkele uren later. Honden kunnen wel of niet afvallen, afhankelijk van de hoeveelheid voeding die uiteindelijk nog de maag bereikt.

Het meest vervelende effect van dit syndroom, is dat er voedsel, water of maagzuur naar de luchtpijp kan lekken en uiteindelijk ook in de longen kan komen (aspiratie), waar het een pneumonie (ontsteking van de longen) kan veroorzaken. Omdat de slokdarm en de luchtpijp vlak naast elkaar zitten, kan dit snel gebeuren. Bij sommige patiënten heeft de patiënt wel tekenen van aspiratie (hoesten, moeilijk ademen en/of koorts), ondanks dat de eigenaar nooit tekenen heeft gezien van regurgiteren. Dit is omdat de patiënt dan alleen naar de mond regurgiteerd en het direct daarna weer inslikt of inhaleert. Soms ontstaat een irritatie in de neus als geregurgiteerd materiaal in de neus terecht komt.
Als alleen maar kleine hoeveelheden naar de luchtpijp gaat, is hoesten de voornaamste symptoom. Als daadwerkelijk ook vocht doorgaat naar de longen, ontstaat vaak een pneumonie, wat koorts en zwaar ademen geeft. Honden kunnen uiteindelijk overlijden aan een aspiratie pneumonie. Als grote hoeveelheden materiaal geaspireerd worden en de longen bereiken, kan de hond plotseling ernstige pneumonie ontwikkelen waaraan hij kan overlijden. Zo’n plotselinge dood kan altijd ontstaan. Ook als de hond al een aantal weken of maanden niet heeft geregurgiteerd.

De diagnose mega-oesophagus wordt gesteld met behulp van röntgenfoto’s van de borst. Vaak na het voeren van een contrast rijk middel zoals barium, wat goed zichtbaar is op de röntgenfoto. Het is belangrijk om deze foto’s te maken omdat er andere ziekten zijn, die dezelfde symptomen hebben, maar een hele andere therapie vereisen.

Het is aan te raden om op zoek te gaan naar de onderliggende oorzaak van dit probleem, voornamelijk omdat de bijwerkingen zo’n fatale afloop kunnen hebben. Helaas lukt het maar om bij 15-25% van de patiënten een onderliggende oorzaak te vinden, maar als die gevonden wordt, kan een specifiekere behandeling ingesteld worden. Als een onderliggende oorzaak niet gevonden kan worden (idiopatische mega-oesophagus), wordt symptomatisch behandeld. Dit bestaat uit het helpen transporteren van voedsel naar de maag. Als voedsel niet in de maag blijft, kan het ook niet geregurgiteerd worden. Deze therapie kan per hond verschillende zijn. De volgende tips kunnen handig zijn:
-    Laat de hond bijna in verticale houding eten. Dus zorg voor een verhoging van de voorpoten en van de etensbak.
-    Laat de hond 5 tot 10 minuten na het eten zo staan.
-    Zachte voeding glijdt soms makkelijker naar beneden (denk er aan dat sommige honden brokken beter tolleren. Eventueel kan dat dan week gemaakt worden).
-    Geef kleinere maaltijden per dag in plaats van 1-2 grote maaltijden.

Als u nog vragen heeft kunt u altijd contact opnemen met de praktijk.