Dracht en bevalling poes


Help mijn poes is drachtig, wat nu?

Wij proberen u enige aanwijzingen en raadgevingen mee te geven om een zo ongestoord mogelijk verloop van de drachtigheid en bevalling te verkrijgen. Als u gezien heeft dat uw kat gedekt is tijdens de krolsheid, raden wij aan om de datum van dekking te noteren. Dit is helaas niet heel betrouwbaar, maar dan hebben we wel een beetje een handvat.

Een kat heeft niet een zelfde cyclus als de mens. Een vrouw wordt gemiddeld eens in de 4 weken ongesteld en dan volgt later ook een eisprong waarna de hele cyclus weer van voren aan begint. Een kat krijgt pas een eisprong na een dekking. Een kat heeft meestal meerdere dekkingen nodig om een eisprong te krijgen waaruit uiteindelijk een dracht kan ontstaan. Maar bij 50% van de poezen is één dekking genoeg voor een ovulatie (eisprong). Meestal volgen de dekkingen elkaar wel snel op, daardoor wordt de eerste dag van de kater-poes interactie wel vaak als startdatum van de drachtlengte gebruikt.

Vaststellen drachtigheid

Er bestaat bij katten geen snel test urine onderzoek om vast te stellen of een kat drachtig is. Als u het vermoeden heeft dat uw kat drachtig is, dan kan u dat laten voelen op de praktijk. De dierenarts kan vanaf 24 dagen dracht in de buik kleine vruchtblaasjes voelen. Als er veel ontlasting aanwezig is in de buik, is dit soms erg moeilijk te voelen. Ook laat de poes meestal 3.5 tot 4 weken na een geslaagde dekking vaak zwellingen van de tepels zien. Vanaf dag 23 kan een echo gemaakt worden van de buik waarbij een dracht vastgesteld kan worden. Met een echo kan niet betrouwbaar geteld worden hoeveel kittens er in de buik zitten. Dit kan wel geschat worden met een röntgenfoto. Een röntgenfoto kan pas vanaf dag 42 en raden wij niet aan. De nestgrootte kan variëren van 1 tot 9 kittens, met het gemiddelde van 4 kittens.

Zwangerschap en ontwormen

Het is raadzaam om vlak voor of vlak na de bevalling de poes eenmaal te ontwormen. Niet elke ontwormingsmiddel mag gebruikt worden tijdens de dracht. Controleer eerst goed in de bijsluiter of het middel wat u wil toedienen veilig is om te geven tijdens de dracht.

Welk en hoeveel voer heeft ze nodig?

De zwangere poes moet een goed uitgebalanceerd voer krijgen, bijvoorbeeld een compleet kattenvoer van Hills of Royal Canin. De eerste 5 weken van de zwangerschap hoeft ze niet extra gevoerd te worden, maar dit is wel nodig na de 35e dag. Het is dan verstandig langzaam over te stappen op kittenvoer. Ze mag dan 10-15% meer voer per week erbij krijgen tot aan de bevalling. We raden aan vlak voor de bevalling even minder voeding te geven. Het voer moet voortdurend beschikbaar zijn (ad lib) of in 3-4 maaltijden per dag aangeboden worden.

Waar gaat ze bevallen?

Een drachtige poes zal op zoek gaan naar een geschikte plek om haar jongen op de wereld te zetten. Ze zoekt een rustige, beschutte en tochtvrije plek waar ook de temperatuur aangenaam is. Er kan eventueel een mooie ruime doos geplaatst worden waar de poes met kittens in kan liggen. Zorg ervoor dat de doos al enkele weken klaarstaat, zodat ze aan de plek kan wennen. Een poes kan helaas tijdens de bevalling altijd nog besluiten dat een andere plek geschikter is. Probeer haar dan niet op andere gedachten te brengen, want rust is in deze fase erg belangrijk! Alle vormen van stress zorgen ervoor dat de partus langer duurt. Als je niet wil dat uw poes gaat bevallen in de klerenkast of op een andere niet handige plek voor u, zorg dan dat de kast ruim voor de uitgerekende datum dicht blijft, zodat ze daar niet een nestje kan gaan bouwen.

Verschijnselen van de naderende bevalling

Ruim voor de bevalling zal u waarschijnlijk al wel zijn opgevallen dat de buikomvang van de poes ruim is toegenomen. De melkklieren beginnen wat op te zetten. Deze periode kan enige dagen duren.

Soms valt het op dat de poes een heldere, taaie, soms iets melkachtig wit slijm verliest. Dit is het teken dat de ontsluiting en de bevalling binnen 24 uur moet plaatsvinden. Als de bevalling daadwerkelijk gestart is zijn de weeën eventueel te voelen en de poes krijgt soms ook vast last van hyperventilatie.

De bevalling

Binnen enkele uren nadat het eerste vruchtwater is afgekomen, moet het eerste kitten geboren zijn. Als het vruchtwater wat groen van kleur is, moet het eerste kitten binnen 1 uur geboren worden. Zo niet dan dient u de dierenarts te waarschuwen. Een eerste kitten kan soms wat langer op zich laten wachten. Als uw poes hard zit te persen, dan dient een eerste kitten binnen 45 minuten geboren te worden. Een tweede kitten kans soms weer even op zich laten wachten. Als uw poes rustig is en niet aan het persen is, kan er soms wel een 1-2 uur tussen zitten. Vijftig procent van de kittens komt echter al binnen 30 minuten en 95% binnen 100 minuten. Als uw kat weer hard gaat persen, dan moet een tweede en volgende kitten binnen 30 minuten geboren worden. Bij twijfel altijd dierenarts bellen!

Een poes die voor de eerste keer bevalt kan heel soms schrikken van de bewegingen en geluiden van het kitten. Ze kan het kitten zelfs oppakken en proberen te begraven. Let hierbij op dat het kitten geen wonden op loopt. Leg eventueel het eerste kitten even apart in een warme omgeving. Na de geboorte van het 2e kitten worden de meeste poezen rustiger en gedragen zich als ervaren moeders. Leg het 1e kitten zo snel mogelijk weer bij de moeder.

Na de bevalling

De navelstreng scheurt meestal spontaan op de goede plaats af. Mocht een navelstreng toch bloeden dan kunt U deze afbinden met een stevige garendraad of tandenflostouw ontsmet met wat spiritus (=85% alcohol ).

De placenta wordt meestal na de geboorte van een kitten uitgedreven, dit is niet altijd zo. Het kan ook dat eerst 2 kittens geboren worden en daarna 2 placenta’s afkomen. De nageboorten worden door de poes vaak (snel) opgegeten, er zitten veel voedingsstoffen in. Er moeten evenveel placenta’s als kittens geboren worden, als deze achterblijven kunnen ze voor ernstige (soms levensbedreigende) problemen zorgen. Laat haar niet meer dan 3 placenta’s eten, ze kan er dan diarree van krijgen.

Mocht de poes na de bevalling onrustig blijven, dan dient u de poes te laten controleren of zij inderdaad 'leeg' is.

We raden aan de kittens te merken met nagellak. Zodoende weet u de pasgeborene goed uit elkaar te houden. Weeg de kittens op een nauwkeurige (digitale) weegschaal. Dit dient 2x daags te gebeuren en de gewichten van de kittens moeten genoteerd worden. Een kitten moet zijn geboortegewicht verdubbelen in 8-10 dagen. De kittens mogen na de bevalling NIET afvallen. Gebeurt dit wel dan is er iets mis. Of de moederpoes heeft te weinig melk of de kittens drinken te weinig, bijvoorbeeld door een opkomende ziekte. U dient dan ook in zo'n geval direct de dierenarts te bellen voor overleg.

De moederpoes

Voor zover de moederpoes nog geen wormkuur heeft gehad , geeft u haar er nu een. De poes behoeft niet bijgevoerd te worden met melk, integendeel, de kans op diarree is dan erg groot. De poes mag geen troebele of stinkende uitvloeiing krijgen. De uitvloeiing is gedurende 3 dagen roodbruin en tot de 10e dag mag deze uitvloeiing helder slijmig zijn. De poes is na de bevalling vaak heel moe en wil veel slapen. Het is normaal dat ze veel slaapt, de kittens goed verzorgt en een tevreden indruk maakt.

De poes wil vaak, net na de bevalling, niet bij de kittens weg komen om te eten. Bied daarom wat voedsel aan in de doos of andere plek waar de kittens liggen.

De ontlasting van de poes kan in de dagen na de bevalling wat dun zijn door het eten van de nageboorten. Ook de eetlust kan hierdoor verminderd zijn, dit moet in de dagen na de bevalling weer normaal worden.

Het is verstandig de melkklieren te controleren. Ze horen soepel aan te voelen en het mag niet pijnlijk zijn. Harde knobbels bij de tepels kunnen al na een paar dagen ontstaan. Als harde knobbels voelbaar zijn, probeer dan de tepels zachtjes te masseren en leg wat grotere kittens aan die tepels. Vaak trekken de hardere knobbels dan vanzelf weer weg. Blijven ze aanwezig of zijn ze pijnlijk, neem dan contact op met de praktijk.

Waar moet ik op letten bij een pasgeboren kitten?

Gedurende de eerste weken van hun leven worden de kittens verzorgd door hun moeder, ze zijn volledig afhankelijk van haar. Kittens kunnen zichzelf nog niet warm en schoon houden en ze hebben hulp nodig om te poepen en plassen.

De kittens moeten meteen na de geboorte gaan drinken, ze zijn dan nog niet eens goed droog. Door het drinken worden weer weeën opgewekt en zal de geboorte verder gaan. De meeste kittens kunnen de tepels goed vinden, maar soms hebben ze wat hulp nodig.

Gedurende de eerste 2 dagen nemen kittens uit de moedermelk antistoffen tegen verschillende ziekten op. Daarna kunnen de antistoffen niet meer door de darmen van het kitten opgenomen worden, maar is de melk natuurlijk wel heel belangrijk voor de voedingsstoffen.

Kittens drinken elke 2-3 uur bij de moeder en de moeder likt daarna hun achterste om ze te laten plassen en poepen.

Tot 10 –14 dagen leeftijd kunnen ze nog niet horen of zien. Als na deze periode de oogjes nog niet open zijn, de oogleden opzwellen of er viezigheid uit de ogen komt is het verstandig om contact op te nemen met de dierenarts. In deze periode kunnen de kittens wel goed ruiken en contact met mensen is nu al belangrijk. Pak ze echter niet te vaak op, rust is erg belangrijk in deze fase.

Gezonde, tevreden kittens slapen en drinken. Meer doen ze eigenlijk nog niet. Als ze piepend rondkruipen duidt dit meestal op een probleem. Ze kunnen honger hebben of het te warm of te koud hebben. Als de kittens door de moeder niet warm gehouden worden biedt een warmtelamp uitkomst. Een warmtelamp kan ook voor te warme kittens zorgen, ook dat geeft dan onrust. Zorg er voor dat de kittens wel weg kunnen bij de lamp zodat ze als het ware niet “gekookt” worden. Sommige poezen vergeten de kontjes van de kittens te likken, hierdoor kunnen kittens niet plassen en poepen. Houdt dus ook dat goed in de gaten.

Bijvoeren met kunstmatige melk.

Als de kitten niet genoeg groeien, of zelfs afvallen moeten zij bijgevoerd worden met kunstmatige melk. De melk is verkrijgbaar op de dierenartspraktijk. Op de verpakking staat een richtlijn hoeveel de kittens voor die leeftijd en gewicht mogen krijgen.

Het bijvoeren van het complete nest is ook nodig als maar 1 of 2 kittens problemen hebben. De grotere kittens zijn dan minder hongerig en er zal meer moedermelk voor de zwakkere kittens overblijven.

De melk moet op lichaamstemperatuur gebracht worden (niet te heet!) en kan met een flesje met speen of met een spuitje gegeven worden. De kittens moeten zelf zuigen, dus nooit de zuiger indrukken, dan kunnen ze zich verslikken. Laat het kitten dus zelf aangeven hoeveel en hoe snel ze willen drinken om verslikken te voorkomen. Melk kan anders in de longen terecht komen en hieraan kunnen ze sterven. Leg het kitten tijdens het bijvoeren op de buik om verslikken te voorkomen. Mocht een kitten niet zuigen dan is het mogelijk om melk met een sonde rechtstreeks in de maag te geven.

Moederloze kittens of kittens waarvan de moeder helemaal geen melk geeft moeten in de 1e week minimaal 8x daags, dus om de 3 uur gevoerd worden. Na 3 weken kunt u wat vast voedsel gaan aanbieden aan de kittens. U hoeft de kittens dan minder vaak te voeren. Geef hiervoor een papje van kittenvoedsel met kunstmatige melk van goede kwaliteit. Na het voeren kunt u het gebied rond de anus masseren om poepen en plassen te stimuleren.

Wormenkuur na de partus

Deze dient U aan de kittens voor het eerst te geven op de leeftijd van 3 weken. Daarna de 5e, 7e en de 12e week herhalen. Vervolgens elke maand tot een half jaar leeftijd. Daarna raden wij 4 keer per jaar ontwormen aan. Tegelijk met de kittens dient de moeder ook ontwormd te worden.

Inentingen

De eerste enting dient de pup te krijgen als zij 9 weken oud is. Deze prik wordt herhaald als de kittens 12 weken oud zijn.

Wanneer moet ik de dierenarts bellen?

Dit is een belangrijke vraag. Het is belangrijk contact op te nemen met uw dierenarts (ook ’s nachts of in het weekend) wanneer:

  • Er binnen 1 uur na het verschijnen van de eerste vruchtblaas geen kitten geboren is.
  • Als de poes langer dan 45 minuten aan het persen is zonder geboorte van een eerste kitten.
  • Als de poes langer dan 30 minuten aan het persen is zonder geboorte van een 2e of volgend kitten.
  • Als er nog kittens in de baarmoeder zitten maar de poes heeft al 2 uur niet meer geperst.
  • Als de poes plotseling erg rustig/sloom of juist erg paniekerig wordt.
  • Als er te weinig nageboorte zijn gekomen, probeer dit goed te tellen.
  • Stinkende uitvloeiing of grote hoeveelheden bloed uit de vagina komt.
  • Wanneer de poes de kittens niet wil accepteren.



Wij hopen u voldoende ingelicht te hebben. Bij vragen kunt u altijd contact opnemen met de praktijk.