Leishmania
Leishmaniasis is een zoönotische ziekte, dit betekend dat de ziekte ook bij mensen voor kan komen. Het komt momenteel vooral voor rond de Middellandse zee, maar is inmiddels al tot de zuid-Alpen opgetrokken, ook in grote delen van Azië komt Leiushmania voor. Hierdoor kennen wij de ziekte vooral als importziekte. Leishmania kan veroorzaakt worden door diverse Leishmania species. L. infantum is degene die bij honden problemen veroorzaakt, dus daar zal de nadruk hier op liggen.
Hoe wordt de hond besmet?
De Leishmania komt voor in het maagdarmkanaal van de vrouwelijke zandvlieg. Tijdens de bloedmaaltijd op de hond, wordt de parasiet overgedragen naar de hond. Het steken gebeurt meestal op de relatief onbehaarde lichaamsdelen zoals het hoofd, de neusrug, de oren, de lies of rond de anus. Eenmaal in het lichaam wordt de parasiet omsloten door macrofagen. Het afweer van de macrofagen werkt bij deze parasiet echter niet zoals het zou moeten, waardoor de parasiet kan vermeerderen in de macrofaag. Als de hond dan weer door een zandvlieg gebeten wordt, kan die zandvlieg ook weer besmet worden waardoor de cyclus rond is. Overdracht van hond op hond is op dit moment nog niet bekend. Als het in de omgeving te koud is voor de zandvlieg (zoals in Nederland), kan een verdere besmetting net optreden. Hierdoor komt Leishmania in Nederland alleen voor als importziekte.
Volwassen zandvliegen zijn actief vanaf de avondschemer en gedurende de nacht. Ze worden aangetrokken door lichtbronnen in de duisternis. Zandvliegen overleven bij temperaturen tussen de 15 – 28°C, en gedijen het best bij een hoge luchtvochtigheid en relatieve windstilte. Hun verspreidingsgebied is 2.5 km in diameter.
Welke symptomen laat mijn hond zien?
De symptomen waarmee een hond laat zien dat hij besmet is zijn heel verschillend . Hierdoor moet vaak aan de ziekte gedacht worden bij honden die geïmporteerd zijn uit besmette landen.
De meeste honden worden aangeboden met huidafwijkingen, verminderd uithoudingsvermogen, opgezette lymfeknopen en gewichtsverlies. Aangezien dit symptomen zijn die bij veel ziekten voorkomen, blijft het moeilijk de diagnose zo te stellen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan gesteld worden door de parasiet op te zoeken in het lichaam van de hond. Dit kan door het aanprikken van besmet weefsel (dunne naald aspiratie biopt) zoals o.a. lymfeknopen, huid, milt of beenmerg en onder de microscoop gaan kijken of de parasiet vindbaar is. Door middel van bloedonderzoek (serologie) kan gekeken worden of de parasiet of sporen van de parasiet aanwezig is in het bloed.
Ook heel belangrijk om een algemeen bloedonderzoek en urine onderzoek uit te voeren om vast te stellen wat de schade in het lichaam is, die de parasiet heeft aangebracht.
Hoe komt de hond weer van de parasiet af?
Een hond komt helaas nooit helemaal meer van de parasiet af. Deze zal altijd in kleine mate in het lichaam aanwezig blijven. Wel kan de parasiet met medicatie een heel eind onderdrukt worden. Een besmette hond moet wel levenslang in de gaten gehouden worden, want vroeg of laat kan de parasiet weer actiever gaan worden.
Meerdere therapieën worden in de literatuur beschreven. De behandeling waar wij als praktijk ervaring mee hebben is de therapie met Allopurinol en soms gecombineerd met Milteforan.
Hond met Leishmania voor en na de therapie
Hoe kan ik voorkomen dat mijn hond deze ziekte oploopt?
Aangezien de Zandvlieg vooral rond schemering voorkomt, is het belangrijk om in die periode uw hond binnen te houden en het liefst achter horrengaas. Ga niet rondom de schemering wandelen met uw hond. Er is zandvlieg werende repellent verkrijgbaar op de praktijk. Als u naar een endemisch gebied gaat, raden wij zeker aan om dat te geven aan uw hond. Voorkomen als namelijk zeker beten dan genezen, vooral aangezien de genezing in dit geval nog niet uitgevonden is.
Bronvermelding:
Van titer tot therapie: Diagnose, behandeling en prognose van Leishmaniasis bij de hond, Christine J. Piek, Dipl. ECVIM-CA
