Oververhitting bij uw hond

Met zomerse temperaturen is de zonnesteek of hitteberoerte bij de hond helaas weer een veel gezien en zeer ernstig klinisch probleem. De lichaamstemperatuur stijgt boven de 41oC uit en er treedt schade op aan verschillende organen in het lichaam. Wist u dat een temperatuur van 41oC al kan leiden tot permanente hersenschade?! Daarnaast komt maar liefst 50-60% van de honden met een hitteberoerte te overlijden. Preventie is daarom van groot belang. Niet alle tips die de ronde doen zijn echter even effectief of zelfs veilig. Hoog tijd om de juiste informatie voor u op een rijtje te zetten!

Wat is het precies?

Niet alleen honden die zich in de zon bevinden kunnen klinische verschijnselen van zonnesteek oplopen. De term hitteberoerte (in het Engels “heat stroke” genaamd) is dan ook een meer passende benaming. Blootstelling aan een hete en vochtige omgeving kan leiden tot de klassieke vorm van hitteberoerte. Dat zware fysieke activiteit kan leiden tot de inspanningsvorm van hitteberoerte is niet bij iedereen bekend.

Door de stofwisseling van een dier wordt continu warmte geproduceerd. Verder zorgt een warme omgeving voor opwarming van het lichaam van buitenaf. Om de lichaamstemperatuur constant te houden beschikt het lichaam over een groot scala aan regulatiemechanismen.

Een hitteberoerte met alle nare gevolgen van dien treedt op als de hond, om wat voor reden dan ook, niet meer in staat is om zijn lichaamstemperatuur binnen de normale waarden te houden.

Een hond met een hitteberoerte hijgt continu, heeft vaak een temperatuur boven de 40oC, een snelle hartslag, plakkerig droge wangslijmvliezen en vertoont uitputtingsverschijnselen. Daarnaast kan het dier een dronkenmansgang hebben, plotseling blind lijken, toevallen krijgen en zelfs in coma raken.

Oververhitting voorkomen … hoe doet u dat?

Een slanke hond met een goede conditie zal minder snel verschijnselen van een hitteberoerte gaan vertonen dan een te stevige hond met weinig uithoudingsvermogen. Door uw hond ruim voorafgaand aan de warme periode af te laten vallen tot een ideaal gewicht en fysiek fit te maken door regelmatig voldoende beweging kan uw hond de hitte beter aan.
Niet alle honden beseffen zelf het risico van een hitte beroerte! Door lichamelijke activiteit wordt flink wat warmte geproduceerd. Hoe enthousiast uw hond op warme dagen ook is, u bepaalt als eigenaar wanneer er voldoende is gerend/gefietst/gespeeld. Op die manier kunt u uw hond in bescherming nemen tegen zichzelf.
Verkort de uitlaatsessies op warme momenten en compenseer dit door te trainen op de koele momenten van de dag zoals ’s ochtends vroeg en ’s avonds laat.
Biedt onbeperkt fris drinkwater aan.

Uitdroging leidt ertoe dat meerdere processen om warmte kwijt te raken, waaronder verdamping, niet meer goed functioneren. Honden hebben alleen zweetkliertjes bij hun voetzolen. Waar wij mensen onze warmte kunnen kwijtraken door verdamping van transpiratievocht over ons hele lichaam kan een hond dit niet. Door te hijgen zorgt een hond ervoor dat lucht met grote snelheid langs de vochtige slijmvliezen van de bek stroomt. Door de verdamping van dit vocht verliest de hond een groot deel van zijn warmte. Bij een uitgedroogde hond zijn de slijmvliezen droog en werkt dit belangrijke mechanisme niet meer. Het voorkomen van uitdroging is dan ook essentieel in de preventie (en therapie) van een hitteberoerte. Doordat uw hond veel vocht kwijtraakt via het hijgen zak hij meer dorst hebben dan u van hem gewend bent.

Laat uw hond op warme dagen niet in de auto achter, ook niet met het raampje open. Binnen zeer korte tijd kan de temperatuur in de auto spectaculair oplopen. Bedenk goed dat ook schaduw gecreëerd door een boom of huis niet van eeuwige duur is en dat een kort bezoek aan bijvoorbeeld het winkelcentrum soms onverhoopt flink uit kan lopen.
Zorg dat uw hond toegang heeft tot een goed geventileerde schaduwplek. Bedenk dat sommige buitenkennels in de zon dan misschien wel schaduw kunnen bieden, maar bij weinig ventilatie alsnog zeer warm kunnen worden. Het plaatsen van een thermometer in het hok geeft u een beter inzicht in de temperaturen op zomerse dagen.

Uw hond heeft het veel te warm … wat nu?

• Neem contact op met uw dierenarts als u uw hond verdenkt van een hitteberoerte.

Oververhitting is een gevaarlijke aandoening die helaas door veel mensen wordt onderschat. De zeer hoge lichaamstemperatuur bij een hitteberoerte zorgt voor schade aan veel organen en kan uiteindelijk zelfs leiden tot sterfte. Uw dierenarts kan beoordelen of behandeling op de praktijk nodig is en u adviseren wat u thuis kunt doen voor uw hond.

• Neem de temperatuur op van uw hond.

Een gewone thermometer van de drogist volstaat prima en u kunt het temperaturen voor uw hond wat minder onprettig maken door bijvoorbeeld een druppeltje sla-olie op de thermometer te druppelen alvorens deze in de anus in te brengen. De gemiddelde temperatuur van de hond ligt tussen de 38,0oC en 39,0oC, een stuk hoger dus dan bij de mens.

• Zet uw hond niet in een bad met ijswater!

Naast het feit dat dit heel pijnlijk is voor uw hond heeft het niet het gewenste effect, hoe verkoelend het ook klinkt. Door de extreme kou knijpen alle bloedvaatjes die in de huid lopen samen, waardoor de huid niet meer goed wordt doorbloed. De hond kan op deze manier zijn warmte juist niet meer kwijt. Verder zal de hond in dit ijzige water gaan rillen, waardoor alleen nog maar meer lichaamswarmte wordt geproduceerd.

Door verdamping van water op de huid en uit de vacht wordt warmte aan het lichaam onttrokken en koelt een hond het beste af.

Zodra uw hond het te warm krijgt is het dan ook verstandig om de hond nat te maken met koel water en daarna voor verdamping van het water te zorgen door het dier bijvoorbeeld voor een ventilator te zetten, een föhn op de koude stand op het dier te richten of bij gebrek aan dit soort apparatuur simpelweg te wapperen met een groot stuk karton (mits uw hond daar niet onrustig van wordt, onrust leidt tot een stijging van de lichaamstemperatuur!). Het dier alleen één keer nat maken en vervolgens laten liggen is veel minder effectief, aangezien verdamping dan in veel mindere mate optreedt. Vergelijk dit eens met de situatie waarin u net uit het water komt – dan krijgt u het veel eerder koud als het waait, dan wanneer het windstil is, ook al is de buitentemperatuur gelijk! Uw hond blijven koelen met stromend koel water uit een tuinslang zorgt voor continue verkoeling van de waterlaag rond het dier en is een goed alternatief om de temperatuur van uw hond weer te laten dalen.

Voorkom (verdere) uitdroging

Uitdroging is schadelijk voor de organen en zoals vermeld kan een uitgedroogde hond zijn warmte niet meer goed kwijt. Biedt daarom voldoende drinkwater aan uw hond aan.

Pas op dat u uw hond niet teveel laat afkoelen.

Het gevaar bestaat dat u in uw enthousiasme door blijft gaan met koelen, waardoor oververhitting omslaat naar onderkoeling. Zodra de temperatuur van uw hond is gedaald naar ongeveer 39,7oC dient het actief koelen van de hond te worden gestaakt om onderkoeling tegen te gaan. Het is verstandig om uw dierenarts te raadplegen voor specifieke adviezen, zodat uw hond weer zo snel mogelijk de oude is.



Laatste update: augustus 2014

Copyright: VetVisuals® International