Diabetes Mellitus (Suikerziekte) bij de Kat

Wat is Diabetes Mellitus?

Diabetes mellitus, oftewel suikerziekte, is een aandoening waarbij het lichaam onvoldoende insuline produceert of hier minder gevoelig voor is. Insuline is een hormoon dat ervoor zorgt dat glucose (suiker) vanuit het bloed in de lichaamscellen wordt opgenomen en als energiebron kan worden gebruikt. Als er een tekort aan insuline is, blijft glucose in het bloed circuleren, wat leidt tot verhoogde bloedsuikerspiegels en uiteindelijk schade kan veroorzaken aan verschillende organen.

Type I en Type II Diabetes

Diabetes mellitus wordt onderverdeeld in twee hoofdtypes:

• Type I diabetes mellitus – Dit is een vorm waarbij de insuline-producerende bètacellen in de alvleesklier vernietigd worden door een auto-immuunreactie, waardoor er een absoluut tekort aan insuline ontstaat. Dit komt bij katten zeer zelden voor.

• Type II diabetes mellitus – Dit is de meest voorkomende vorm bij katten. Hierbij is er sprake van insulineresistentie (het lichaam reageert minder goed op insuline) en een verlaagd vermogen van de alvleesklier om insuline te produceren. Factoren zoals overgewicht en lichamelijke inactiviteit spelen hierbij een belangrijke rol.

Naast deze typen is er nog een categorie van overige oorzaken van diabetes, zoals hormoonstoornissen of medicijngebruik, waar we hier niet verder op ingaan.

Hoe werkt insuline?

Insuline is essentieel voor de opname van glucose in de lichaamscellen. Zonder insuline blijft glucose in de bloedbaan circuleren, wat leidt tot verhoogde bloedsuikerspiegels. Dit kan ernstige gevolgen hebben, zoals orgaanschade, gewichtsverlies en verminderde energie.

Symptomen van suikerziekte bij katten

Een kat met diabetes kan de volgende verschijnselen vertonen:

✔ Veel drinken (polydipsie) – De kat heeft een opvallend verhoogde dorst.

✔ Veel plassen (polyurie) – Door de hoge bloedsuikerspiegel scheiden de nieren extra vocht uit.

✔ Meer eten dan normaal (polyfagie) – In de beginfase eet de kat vaak meer omdat de lichaamscellen onvoldoende glucose opnemen.

✔ Gewichtsverlies – Ondanks de verhoogde eetlust valt de kat af.

✔ Slechte vachtkwaliteit – De vacht wordt dof en onverzorgd.

✔ Verminderde activiteit en meer slapen – De kat wordt lustelozer en minder speels.

✔ Diabetische neuropathie – Langdurig hoge bloedsuiker kan zenuwschade veroorzaken, waardoor de kat met zwakke achterpoten gaat lopen.

Diagnose van suikerziekte

Om diabetes vast te stellen, kan de dierenarts verschillende onderzoeken uitvoeren:

🔬 Bloedonderzoek – Een verhoogde bloedsuikerspiegel wijst op diabetes.

🔬 Urineonderzoek – Suiker (glucose) in de urine is een sterk teken van diabetes.

🔬 Fructosamine-test – Dit meet de gemiddelde bloedsuikerwaarde van de afgelopen weken.

🔬 Lichamelijk onderzoek – De dierenarts controleert de algemene conditie van de kat.

Behandeling van suikerziekte

1. Insulinebehandeling

De standaardbehandeling van diabetes bij katten is insuline. Dit wordt tweemaal daags toegediend met een injectiespuit of insulinepen.

💉 Toediening van insuline:

1. Eerst eten geven – De kat moet altijd eten voordat insuline wordt toegediend.

2. Insuline spuiten – Na de maaltijd wordt de juiste dosis insuline ingespoten. Dit gebeurt meestal onder de huid van de borstkas of flank.

3. Glucosewaarden controleren – Circa 4 uur na de injectie kan de laagste bloedsuikerwaarde gemeten worden.

2. Senvelgo – Nieuw medicijn sinds 2024

Sinds 2024 is Senvelgo (tirzepatide) beschikbaar als een alternatieve behandeloptie voor diabetes bij katten.

💊 Hoe werkt Senvelgo?

• Dosering: 1 mg/kg lichaamsgewicht, eenmaal daags.

• Werking: Senvelgo beïnvloedt meerdere hormonen die de bloedsuikerspiegel reguleren.

• Toepassing: Kan als monotherapie worden gebruikt (bij milde gevallen) of in combinatie met insuline (bij ernstigere gevallen).

💊 Voordelen van Senvelgo

✅ Mogelijk alternatief voor insuline bij sommige katten.

✅ Kan gewichtsverlies bevorderen, wat gunstig is bij diabetes.

✅ Minder kans op hypoglykemie vergeleken met insuline.

⚠ Mogelijke nadelen

🚨 Niet alle katten reageren even goed op Senvelgo.

🚨 Kan maagdarmklachten veroorzaken (braken, diarree).

🚨 Duurder dan insuline en nog relatief nieuw op de markt.

🚨 Kans op ketoacidose

Het belangrijk is om de afwezigheid van diabetische ketoacidose na te gaan voordat een behandeling met dit geneesmiddel wordt gestart. Katten die voordien met insuline werden behandeld, lopen ook een groter risico op het ontwikkelen van diabetische ketoacidose en ketonurie wanneer ze overschakelen op Senvelgo.

De eigenaar of de praktijk moet controleren op het verschijnen van ketonen, dit kan door middel van een urine of bloedonderzoek:

• elke dag tijdens de eerste week van de behandeling,

• daarna om de drie dagen tijdens de volgende week.

• Idealiter zou in de loop van die eerste twee weken een bloedafname moeten gebeuren om te controleren op de aanwezigheid van ketonen.

Bovendien moeten katteneigenaars worden geïnformeerd in verband met het risico op diabetische ketoacidose en moeten ze de dierenarts raadplegen als ze bij hun kat klinische symptomen vaststellen, zoals:

• gewichtsverlies

• dehydratie

• lethargie

• gebrekkige eetlust

• braken

• cachexie

• detectie van ketonen in de urine (urineteststrips)

In geval van diabetische ketoacidose of ketonurie moet de behandeling worden stopgezet.

Bespreek met je dierenarts of Senvelgo geschikt is voor jouw kat.

3. Dieet en voeding

🍖 Eiwitrijk, koolhydraatarm dieet is essentieel bij diabetes.

• Natvoer is beter dan droogvoer, omdat het minder koolhydraten bevat.

• Hill’s m/d dieetvoer wordt aanbevolen. Dit bevordert de vetverbranding en behoudt spiermassa.

4. Hypoglykemie (te lage bloedsuiker) – Gevaarlijke complicatie

Bij een te lage bloedglucosewaarde (<2 mmol/l) krijgen de hersenen te weinig brandstof, wat levensbedreigend kan zijn.

⚠ Symptomen van hypoglykemie:

• Onverwachte honger

• Onrustig of juist extreem sloom

• Trillen of rillen

• Vreemde bewegingen (omvallen, trappelen)

• Diepe slaap waaruit de kat moeilijk wakker wordt

🚑 Wat te doen bij hypoglykemie?

• Direct suikerwater (dextrose) geven

• Contact opnemen met de dierenarts

5. Regelmatig bloedglucose meten

✅ Het is aan te raden om thuis de glucosewaarde van je kat te meten.

✅ De assistente kan je leren hoe je een bloeddruppel afneemt.

Schema voor insulinebehandeling

Tijd Actie

06:30 Maaltijd geven

07:00 Insuline toedienen

11:00 Glucosewaarde controleren (optioneel)

12:30 2e maaltijd geven

18:30 3e maaltijd geven

19:00 Insuline toedienen

23:00 Glucosewaarde controleren (optioneel)

00:30 4e maaltijd geven

⚠ Belangrijke tips:

• Insulineflesje niet schudden! Dit tast de insuline aan.

• Insuline rechtop in de koelkast bewaren.

• Bij braken of niet eten: slechts 1/3 van de insulinedosis toedienen.

Conclusie

Diabetes bij katten is goed te behandelen. Met insuline of Senvelgo, een gezond dieet en regelmatige controles kan je kat een gelukkig en lang leven leiden.

Bij vragen, neem contact op met je dierenarts! 🐱💙